قرارداد (NDA) عدم افشای اطلاعات چیست؟

توافق نامه‌ی عدم افشای اطلاعات NDA (Non-disclosure agreement) یک قرار‌داد الزام آوره که از لحاظ قانونی بین دو طرف قرارداد بسته میشه. در این قرارداد؛ یک یا هر دو طرف متعهد میشن که اطلاعات محرمانه کاری رو طبقه بندی کنن و طرف مقابل رو از افشای اطلاعات مشترک منع کنن. به طرف توافق‌نامه‌ای که اطلاعات محرمانه رو در اختیار میذاره "طرف افشا کننده" گفته میشه و به طرف دریافت‌کننده اطلاعات محرمانه "طرف دریافت‌کننده" میگن. علاوه بر این، NDA میتونه تعهدی محرمانه متقابل یا یک جانبه باشه.

NDA یک‌جانبه؛ توافق نامه‌ایه که طرف دریافت‌کننده، اطلاعات محرمانه رو از افشاکننده دریافت میکنه. NDA متقابل؛ توافق نامه‌ایه که در اون هر دو طرف قرار داد، ملزم به محرمانه نگه داشتن اطلاعلاتن.

مهمترین بخش این توافق‌نامه، اینه که همه‌ی اطلاعاتی رو که طرف دریافت‌کننده باید محرمانه نگه داره، به وضوح توصیف بشه. طرف دریافت‌کننده باید دقیقاً بدونه که چه اطلاعاتی رو نباید افشا کنه. عموماً طرف افشا کننده، این کار رو با توضیحی شفاف و گسترده درباره‌ی چیزی که اونا ''اطلاعات محرمانه'' در نظر میگیرن و با نشانه‌گذاری هرگونه مطالب مشترک، که به طور واضح "محرمانه" محسوب میشه، انجام میدن. در زمان قرار داد بین شرکت و شخص ثالثی مثل پیمانکار یا شریک، مشخص کردن همه‌ی جزئیات در قرار داد یک کار مفیده. مشخص کردن جزییات توسط افشاگر، کمک میکنه تا بتونه ثابت کنه طرف گیرنده، نسبت به مسئولیت و شرح وظایفش در قرار داد کاملاً آگاهی داره و در صورت اختلاف در آینده، اطلاعات افشا شده محرمانه بوده.

بهترین گزینه برای حفاظت از اطلاعات محرمانه‌ی تو، اینه که از NDA استفاده کنی. در زمان نقض قرارداد، برای طرف آسیب‌دیده چند راه حل وجود داره که همه‌ی اونا باید منطقی و قابل اجرا باشن تا امکان عملی شدن وجود داشته باشه. مثلاً برای اینکه NDA بین کارفرما و کارمند قابل اجرا باشه باید منطقی و با هدف تجاری و قانونی مرتبط باشه. برای بررسی در مورد قابلیت اجرای قرارداد‌های مربوط به توافق نامه‌های عدم افشا (Issues Enforcing Nondisclosure Agreements) میتونی به مقاله‌ی خانم "ندا دادپی"(Neda Dadpey) مراجعه کنی. دو روند مرسوم برای ضمانت اجرایی در صورت نقض NDA وجود داره: حکم دادگاه و پرداخت خسارات مالی. اینکه شاکیان به دنبال انجام کدوم روش باشن، بستگی به ماهیت نقض قرارداد و آسیب‌های وارد شده به طرف متضرر داره.

چه زمانی باید استارت‌آپ‌ها از توافق‌نامه عدم افشای اطلاعات (NDA) استفاده کنند؟ 

وقتی که تو اقدام به سرمایه‌گذاری در یک استارت‌آپ میکنی، تو و بنیانگذاران میخواین از یک "ایده" که دارین محافظت کنین، مثل اطلاعاتی که باعث میشه محصول یا خدمتت بی‌رقیب بمونه. فرقی نمیکنه که مالکیت معنوی، دانش فنی یا اسرار تجاری باشه. مخصوصاً وقتی که اون شرکت جوان و در حال رشد باشه. تیم مؤسس تو به احتمال زیاد میخواد از هر روش‌ محافظتی استفاده کنه تا مطمئن بشه که کس دیگه‌ای نتونه از ایده‌ی تو استفاده کنه.

درسته که ایده‌ها ارزش کمتری نسبت به بنیان‌گذاران اجرایی دارن، اما نوآوری هنوز هم قلب تپنده هر استارت‌آپ موفقی محسوب میشن. اولین قدم عاقلانه در جهت حمایت از ایده‌های تو، ایجاد شخصیتی حقوقی و تبدیل این مالکیت معنوی به دارایی شرکته (شخصیت حقیقی به حقوقی). با این وجود در بعضی مواقع، شرایطی به وجود میاد که استفاده از توافق نامه‌ی عدم افشا (NDA)، در حفظ اطلاعات محرمانه یک شرکت خیلی موثره.

علاوه بر توضیحات اطلاعات (و تکرار واضحات) یک بخش اصلی دیگه‌ از NDA، مدت زمان توافق نامه‎ست. داشتن بازه‌ی زمانی، باعث میشه گیرنده متوجه بشه که چه مدت باید اطلاعات رو محرمانه نگه داره. مشخص‌سازی زمان این کار، با مذاکره دو طرف انجام میشه. مدت زمان توافق نامه‌های عدم افشا، بیشتر ۲، ۳ یا ۵ سال بسته میشه، اما اونا میتونن زمان نامشخصی هم داشته باشن.

کاربردهای مثبت NDA چیست؟

۱. بنیان‌گذاران: همه بنیان‌گذاران باید NDA رو امضا کنن. بنیان‌گذاران معمولاً از اعتماد و احترام متقابلی برخوردارن، اما با گذشت زمان همه‌‌ی مسائل دچار تغییر میشن و روابط میتونه تغییر کنه. به همین دلیل برای شرکت مهمه تا اشخاصی که بیشترین دسترسی رو به اطلاعات محرمانه دارن، اگه شرکت رو ترک کردن، نتونن اطلاعات رو افشا کنن. اگه یک شرکت انتظار داره که همه‌ی کارمندان NDA رو امضا کنن؛ از بنیان‌گذاران همین انتظار میروه که این کار رو انجام بدن.

۲. کارمندان: NDA کمک میکنه تا این اطمینان پیدا بشه که هر فردی که وارد شرکت میشه، اطلاعات حساس و اساسی رو فاش نمیکنه و این موضوع در فرم استخدام هم در نظر گرفته میشه. اما NDA ممکنه یک فرم جداگانه داشته باشه که بعد از تموم شدن اشتغال کارمند هم قابل اجرا باشه. ارائه‌یNDA  به کارمندان؛ یک ابزار مفید برای تعیین انتظارات و نحوه‌ی کار شرکت درمورد حفظ اطلاعات محرمانه محسوب میشه.

۳. پیمانکار مستقل: به غیر کارمندایی که برای شرکت تو کار میکنن، در همکاری با پیمانکار مستقل، تو باید قبل از ارائه‌ی هرگونه اطلاعات حساس، از NDA استفاده کن. پیمانکار مستقل به طور مداوم با محصول یا خدمات و همچنین با اطلاعات محرمانه تو در ارتباطه. تو باید پیمانکار رو توجیه کنی که اطلاعات شرکت رو محرمانه نگه داره.

۴. شرکای کاری: بسته به ارتباط تو با شریک استراتژیک؛ ممکنه استفاده از NDA ایده‌ی مناسبی برای قسمتی از این همکاری باشه. تو باید به نحوی انتظارات رو در رابطه با نحوه‌ی صحبت شریکت، درباره‌ی محصولاتت تنظیم کنی که مشتریان محرمانه رو فاش نکنه. مثلاً اگه کارمندان یک شرکت بزرگ با یک استارتاپ همکاری کنن تا بتونن محصول رو برای دستیابی احتمالی در آینده یا رابطه‌ی فروشنده با همدیگه توسعه بدن؛ هم استارت‌آپ و هم شرکت بزرگ میخوان مطمئن بشن که هیچ‌ کدوم از اطلاعات محرمانه‌ی به اشتراک گذاشته شده، افشا نمیشه.

در چه مواردی NDA کاربرد مناسبی ندارد؟

. سرمایه‌گذاران: سرمایه‌گذاران معمولاً مایل به امضای NDA نیستن و درخواست از یک سرمایه‌گذار برای امضای NDA ممکنه بازخورد منفی داشته باشه. خیلی از شرکت‌هایی که از سرمایه گذاران برای جمع آوری سرمایه کمک میخواهند، بررسی و پیروی ازNDA های شرکت رو برای سرمایه‌گذار غیر عملی میدونن. حتی بدون NDA؛ افشای یا سرقت ایده‌های شرکت، به نفع سرمایه گذار نیست. اونا باید اعتبار و آبروشون رو حفظ کنن تا بتونن به فرصت‌های سرمایه‌گذاری ادامه بدن. با توجه به این نکته هر استارت‌آپی، باید موارد احتیاطی رو با سرمایه‌گذاران در نظر بگیره تا از اعتبار اونا مطمئن بشه.

۲. وکلا و حسابداران: وکلا و سایر ارائه‌دهندگان خدمات، اطلاعات مشتری رو محرمانه نگاه میدارن. پس درخواست از اونا برای امضای NDA یک کار غیرمنطقیه. قبل از افشا شدن هرگونه اطلاعات محرمانه؛ مطمئن باش که یک رابطه‌ی حفظ اسرار بین وکیل و موکل برقراره (مثلاً در این مورد با وکیلت یک قرارداد امضا کن).

 استفاده از فرم های ساده NDA یا آماده شده اینترنتی

فرم‌های رایگان زیادی در اینترنت وجود داره که بنیان‌گذاران میتونن برای ایجادNDA ها، از اونا استفاده کنن. با این حال همه NDA ها یکسان نیستن. این خیلی مهم که بنیان‌گذار، چه اطلاعاتی را میخواد محرمانه نگه داره و از اهدافی که میخواد با وسیله پر کردن این فرم‌ها برسد، اطلاع داشته باشه. برای ساده‌تر کردن این روند، همه کاربران سرویس  (SaaS)(Gust Launch Accelerate) (یک پلتفرم برای بنیان‌گذاران که عملیات قانونی، مالی، حسابداری و امور اداری رو برای ادغام و بهره برداری از یک سرمایه گذاری جدید با رشد زیاد آسون میکنه) به گردش کار دسترسی پیدا میکنن تا به راحتی توافق نامه‌های یک طرفه و دو طرفه NDA رو ایجاد کنن.

بنیان‌گذاران باید توجه داشت باشن که چند نوع قرارداد وجود داره که به نوعی با امور محرمانه مرتبطن. NDAها بطور خاص، با تعهدات قراردادی مبنی بر عدم افشای اطلاعات محرمانه سر و کار دارن. از موافقت نامه‌هایی دیگه‌ای که دارای محتوای محرمانه‌ان؛ میشه به اطلاعات ملکی و مجوز‌های اختراعات و قراردادهای شغلی اشاره کرد. ماهیت این توافق نامه‌ها؛ با NDAها متفاوته چون عدم افشای اطلاعات محرمانه فقط قسمتی از یک توافقنامه دیگه‌ست، در حالی که هدف اصلی NDA محافظت از اطلاعات حساس و محرمانه‌ست. اگه برای بنیان‌گذار، سوالی درباره‌ی یک موضوع خاص در فرم پیش اومده باشه، باید قبل از تصمیم‌گیری با وکیلش صحبت کنه.